Hıdırellez Geleneği ve Yemekleri

Yaşadığımız topraklarda bahar mevsiminin gelişi her daim sevinç ve coşkuyla karşılanır. Yalnızca bugün değil, günümüzden yüzlerce yıl öncesine dayanan bu coşku, her dönem farklı kutlamalara sahne olmuştur. Hıdırellez, bilinen diğer adıyla Ruz-ı Hızır da bu kutlamalardan biri. Hıdırellez’in anlamı, tarihi ve gelenekleri ile ilgili tüm detayları sizin için derledik. Siz de Hıdırellez bayramı nedir diye merak ediyorsanız bu içerik tam size göre.

Hıdırellez

Sanıyoruz ki bugüne kadar Hıdırellez ismini duymayan kalmamıştır ama biz yine de ilk kez duyanlar ve Hıdırellez nedir diye merak edenler için bu özel günün anlamını biraz daha detaylı anlatalım.

Hıdırellez Nedir?

Hıdırellez, Orta Asya’dan Ortadoğu’ya Anadolu’dan Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada kutlanan bir bayramdır. Kökeni hakkında çeşitli rivayetler olsa da genellikle Hıdırellez’in Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu kültürlerine ait olduğuna inanılır. Bir başka inanışa göre de bu bayramın Orta Asya Türk kültürüne ait olduğu düşünülür. Hıdırellez, kutlandığı tüm coğrafyalarda baharın müjdecisidir. Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğuna inanılan Hızır ile İlyas Peygamberin yeryüzünde buluşulduğuna inanılır. Peki Hıdırellez ne demek? Hıdırellez adı, Hızır ve İlyas isimlerinin sık sık söylenmesi ile ortaya çıkmış bir kelimedir. Hızır ile İlyas Peygamberin yeryüzünde buluşması ile dileklerin kabul edileceği ve darda kalanların yardım göreceği de genel Hıdırellez inançları arasındadır. Bu nedenle insanlar Hıdırellez gününü sevinç ve coşkuyla kutlarlar.

Hıdırellez Ne Zaman?

Baharın müjdecisi olan Hıdırellez’i kutlamak ve bugünü kaçırmak istemeyen kişiler Hıdırellez ne zaman diye merak ediyor. Hızır ve İlyas Peygamberin yeryüzünde buluştuğu ve darda kalanlara yardım ettiği gün olarak kabul edilen Hıdırellez her yıl 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanır. 5 Mayıs gününü 6 Mayıs gününe bağlayan gece Hıdırellez şenlikleri ve ritüelleri yapılır. Böylece Hıdırellez’i kutlayan tüm coğrafyalarda baharın mevsimi karşılanmış olur.

Hıdırellez Gelenekleri ve Ritüelleri

Hıdırellez, dünya üzerinde kutlanan en renkli bayramlardan biridir. Hıdırellez’in yüzyıllardır süregelen ve bu bayramı kutlayanların keyifle yaptıkları birçok farklı ritüeli vardır. Bu yıl ilk defa Hıdırellez kutlayacaksanız ya da Hıdırellez’de ne yapılır diye şöyle bir hatırlamak istiyorsanız gelin birlikte bu bayramın geleneklerine göz atalım.

Hıdırellez’de Ne Yapılır?

Hıdırellez ritüelleri oldukça keyifli ve renklidir. Hıdırellez günü ve gecesi birçok etkinlik ve eğlence ile geçer. Hıdırellez bayramının kutlandığı tüm coğrafyalarda bu özel gün büyük bir şölen havasında geçer. Hıdırellez’de neler yapması gerektiğini merak eden kişiler “Hıdırellez nasıl yapılır” gibi sorgulamalarla bugünün etkinliklerini öğrenmeye çalışıyor. Bakalım Hıdırellez kutlamalarında gerçekleştirilen ritüeller nelermiş?

• Dilek Dilemek: Hıdırellez bayramında herkesçe bilinen en yaygın ritüel dilek dilemektir. Ancak dilek dilemek dendiğinde aklınıza içinizden bir dilek tutmak gelmesin çünkü Hıdırellez’de dilek dilemek farklı bir ritüelle gerçekleşir. Hıdırellez’den bir gün öncesinde dilek dilemek isteyen kişiler bir kâğıda gerçekleşmesini istedikleri şeyin resmini çizer. Daha sonra bu dileklerini Hıdırellez gecesinde bir gül ağacının dalına asarlar. Ardından sabahın ilk saatlerinde henüz güneş doğmadan kağıtlarını ağacın dallarından alarak gerçekleşmesi için denize ya da herhangi bir suya atarlar.

• Ateş Üzerinden Atlamak: Hıdırellez’in en keyifli ritüellerinden biri de ateş üzerinden atlamaktır. Hıdırellez ateşi dört yol ağzına yakılır ve bu ateş üzerinden herkes sırayla 3 kez atlar. Ateş üzerinden atlamanın nazardan ve hastalıklardan koruduğuna inanılır. Aynı zamanda bu ateş üzerinden atlama ritüelinin, kişilerin üzerinde kış boyu biriken uyuşukluğu da gidereceğine inanılır.

• Her Şeyi Açık Bırakmak: Hıdırellez gününde erzak kapları, pencereler, kilerlerin kapıları hatta evlerin kapıları bile sonuna kadar açık bırakılır ki bolluk ve bereket içeri girsin. Hatta cüzdanların ve para keselerinin de ağızlarının açık bırakılarak bereketin davet edilmesi tavsiye edilir. Her ne kadar günümüzde evin kapılarını açmak mümkün olmasa da pencerelerinizi ya da cüzdanlarınızı açık bırakabilirsiniz.

• Beyaz Kıyafetler Giymek: Hıdırellez günü beyaz kıyafetler giyerek gün doğmadan yeşillik olan alanlara gitmek de bugünün ritüellerinden biridir. Hızır’ın gezdiğine inanılan yeşilliklerde gezmenin ve bu yerlerden çiçek toplamanın şans getirdiğine inanılır. Aynı zamanda bu toplanan çiçeklerin kaynatılarak içilmesinin hastalıklara iyi geleceği düşünülür.

Hıdırellez bayramında yapılması gereken şeyler olduğu gibi yapılmaması gereken şeyler de vardır. Örneğin Hıdırellez günü kesinlikle ev temizliği yapılmaz. Geleneğin amacı ise Hıdırellez’in herkes için bayram havasında geçmesini sağlamaktır. Ancak Hıdırellez’den önceki günlerde tüm ev bugün bahar temizliği dediğimiz şekilde temizlenerek eve bolluk, bereket ve bahar enerjisi davet edilir.

Hıdırellez Yemekleri

Hıdırellez’in geleneklerinden bir diğeri de bugüne özel yemekler hazırlamak ve herkesle paylaşmaktır. Bakalım Hıdırellez’in özel yemekleri nelermiş?

● Kuzu Eti

Hıdırellez gününde “Hızır Hakkı” denilerek kuzu eti yemek bir gelenektir. Bu geleneğin kişinin bedenine canlılık getireceğine inanılır. Bu nedenle Hıdırellez’in en favori yemeklerinden biri kuzu eti ile yapılmış olan yemeklerdir.

● Hıdırellez Çorbası

Hıdırellez gününün en sevilen yemeklerinden biri de Hızır Çorbası da denen Hıdırellez çorbasıdır. Mantarlı, sarımsaklı ve terbiyeli olarak hazırlanan bu çorba hem çok leziz hem de tam bir şifa deposudur.

● Yaprak Sarması

Tüm bayramlarda olduğu gibi Hıdırellez’de de en sevilen yemeklerden biri yaprak sarmasıdır. Hıdırellez öncesinde komşuların bir araya gelerek hep birlikte hazırladığı yaprak sarmaları Hıdırellez gününde yine hep birlikte yenilerek bayramın tadı çıkarılır.

● Kabak Çiçeği Dolması

Hıdırellez, baharı ve doğanın uyanışını simgeleyen bir gün olduğu için bu özel günde çiçeklerle yapılan yemeklerin yer alması da oldukça önemlidir. Kabak çiçeği dolması da hem lezzetli hem de Hıdırellez’in ruhuna en uygun yemeklerden biri.

● Hafsa Sultan Kurabiyesi

Hıdırellez’in tatlı lezzetlerinden biri olan Hafsa Sultan Kurabiyesi için aşurenin kurabiye haline getirilmiş versiyonu diyebiliriz. Kuru kayısıdan kuru incire, kuru üzümden yerfıstığına kadar birçok malzemenin yer aldığı bu kurabiyenin Hıdırellez gününde bereket ve sağlık getirdiğine inanılır.

● Ispanaklı Tepsi Böreği

Bir inanışa göre Hızır ve İlyas’ın en sevdiği yemeğin börek olduğu söylenir. Bu yaygın inanış neticesinde Hıdırellez’in en çok yapılan yemeklerinden biri de ıspanaklı börek olmuştur. Böreğin ıspanaklı olmasının nedeni de Hıdırellez’de yeşilin ve tüm yeşilliklerin önemli olmasıdır.

● Un Helvası

Hıdırellez’in vazgeçilmez tatlarından biri de un helvasıdır. Özellikle İç ve Doğu Anadolu’da tüm özel günlerde yerini alan un helvası, Hıdırellez günü de sık sık hazırlanan ve tüketilen bir tatlıdır.

Hıdırellez, kültürümüzde oldukça büyük bir öneme sahip. Bu nedenle bugüne hazırlanmak ve baharın gelişini kutlamak birçoğumuz için oldukça önemli. Hıdırellez hazırlıkları için ihtiyaç duyabileceğiniz tüm ürünler ise Vodafone Her Şey Yanımda online alışveriş platformunda. Market ihtiyaçlarınız için ise Market Yanımda platformu, güvenli ve kolay alışverişin yeni adresi. Vodafone Yanımda uygulaması ile kolayca erişebileceğiniz bu iki platform Vodafone’lu olsun ya da olmasın herkesin kullanımına açık. Ancak siz yine de Vodafone’lu olup bu platformlardaki özel fırsatlardan yararlanmak isterseniz, Vodafone Online Kanalları üzerinden numara taşıma ya da yeni hat başvurusu yaparak en kısa sürede Vodafone’lu olabilirsiniz.