İşletim Sistemi Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?

28 Eylül 2023

İşletim Sistemi Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?

Teknolojinin ilerleyişi, ihtiyaçlara ideal olarak karşılık veren teknolojik cihazı bulmayı oldukça kolay bir hale dönüştürdü. Bilgisayarlar, gelişen görev tanımları ve yenilenen teknik özellikleri sayesinde pek çok farklı talebe net olarak yanıt verebilmeye başladı. Ancak, yeni bir bilgisayar alırken, taleplerinize karşılık verip vermeyeceğini değerlendirmek için bazı detayların incelenmesi önem taşıyor. Örnek vermek gerekirse, alınacak bilgisayar modelinde, hangi işletim sisteminin kurulu olduğunu öğrenmek gibi. Bilgisayarda mevcut olan işletim sistemi, cihazın sahip olduğu donanım ve yazılım sistemi ile uyumlu şekilde çalışmasını mümkün kılar. Cihazınızda kullanmış olduğunuz programlar da işletim sisteminin özelliklerine göre bir çalışma performansı gösterir.

 

Günümüzün gelişen teknolojik şartlarında ortaya çıkmış  pek çok farklı işletim sistemi vardır. Bu sistemlerin önemli artıları olduğu gibi bazı sistemlerin eksilerinin de olduğunu göz ardı etmemek gerekir. İşletim sistemleri için, sahip olduğu özellikler nedeniyle insanların hayatını kolaylaştırdığı söylenebilir. İşletim sistemleri, bilgisayarda yer alan donanım kaynaklarının yönetilmesinde etkin görev oynar.  Bunun yanı sıra çeşitli uygulama yazılımlarının servislerini sağlayan yazılımlar da işletim sistemi sayesinde daha efektif bir şekilde kullanılabilir. Günümüzde işletim sistemi içerisinde yer alan mekanizmalar sadece bilgisayarlarla sınırlı değildir. Tablet ya da akıllı telefonlarda da bu üst teknoloji sistemine sıklıkla yer verilir. Teknolojik cihazlarla geçirilen vakit arttıkça ve yapılan görev sayısındaki yükseliş göz önünde bulundurulduğunda, işletim sistemi hakkında merak edilenler de artmıştır. Biz de bu anlayış ile sizler için işletim sistemleri hakkında  detaylı bir inceleme gerçekleştirdik.

 

İşletim Sistemi Nedir? Ne İşe Yarar?

 

İşletim sistemi nedir sorusu geniş kitleler için araştırma konusu. Çünkü,bilgisayar, telefon veya tablet fark etmeksizin işletim sistemleri cihazın kullanımını doğrudan etkiliyor. Yeni alınacak cihazların yanı sıra mevcut cihazın performansını artırmak için de işletim sistemi araştırması yapılıyor. İşletim sistemi için direkt olarak donanımlar tarafından sürdürülen bir teknoloji denilebilir. Fakat yapılan girdi/çıktı işlemleri, farklı doanımsal fonksiyonlar, bellek atama gibi gerekli görülen uygulamalar ile bilgisayar arasında da köprü oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra bilgisayarların kütük sistemi ile erişim sağlayarak tek bir zaman içerisinde birden fazla çalışan programlar için yeterli sistem kaynağını ayıran da işletim sistemidir. İşletim sistemi bu sayede programların birbiriyle çakışmadan ve herhangi bir takılma olmaksızın çalışmasını sağlamak için özel olarak tasarlanmıştır. İşletim sistemi yalnızca bir görev üstlenmez. Aksine yerine getirdiği onlarca önemli görev bulunur. Birden fazla işlemin bir arada gerçekleştirilmesi için sistem kaynağı ataması işlemini gerçekleştiren işletim sistemi kişi taleplerinin ulaştığı yerdir. Kişilerin bu taleplerini daha hızlı, güvenli ve pratik biçimde yerine getirmeye odaklıdır.

 

İşletim Sistemi Nasıl Çalışır?

 

Bilgisayar işletim sistemleri kendi içerisinde ayrılır. Bu durum, sistemlerin çalışma prensiplerinde de farklılıklar görülmesine neden olur. Bilgisayarın çalıştırılması ile beraber ilgili işletim sistemi bellek adresine yüklenir ve bilgisayar hafızası üzerinde etkin bir biçimde çalışmaya başlar. Ekranın açıldığı ve kullanılmaya başlandığı anla birlikte sistemde yer alan uygulamalar teker teker açılır. Bilgisayar kullanırken yalnızca o an kullanmış olduğunuz yazılımla ilgilendiğiniz için arka planda görev yapan işletim sistemi gibi sistemler üzerinde pek durulmaz. Fakat kişi tarafında o yazılım uygulamalarını servis eden ve programların çalışmasından sorumlu olan tek ve en önemli yapı işletim sistemidir.

 

İşletim sistemi bileşenleri, bilgisayarın çalışmasını sağlamak için aynı anda kurulu bir düzen içerisinde çalışırlar. Kullanılan yazılımların işlevleri fark etmeksizin hepsi işletim sistemine bağlıdır. Bu sebeple işletim sistemi olmadan bir donanımın yazılım uygulamaları da çalışmaz. Bilgisayarın açılması ile birlikte aktif olarak çalışmaya başlayan işletim sistemi kendi içinde ikiye ayrılır. İşletim sistemi türleri kısaca aşağıdaki gibi listelenebilir;

 

1.    Kapalı Kaynak Kodu ile Faaliyet Gösteren İşletim Sistemleri

 

Kullanıcının geliştirmesine ya da eklenti yapmasına izin vermeyen işletim sistemleridir. Bunlar aşağıdaki gibidir:

  • 1.  Microsoft Windows
  • 2.  Mac OS X
  • 3.  Chrome OS

 

2.    Açık Kaynak Kodu ile Faaliyet Gösteren İşletim Sistemleri

 

Bu işletim sistemlerinin gelişmesine kullanıcı da müdahale edebilir. Bunlar da aşağıdaki gibi listelenir:

  • 1.  Ubuntu
  • 2.  Centos
  • 3.  FreeDos32
  • 4.  GNU/Hurd
  • 5.  Haiku
  • 6.  NetBSD
  • 7.  ReactOS
  • 8.  Pardus

 

İşletim Sistemi Özellikleri Nelerdir?

 

Bilgisayarlarda bulunan işletim sisteminin birden fazla özelliği mevcuttur. Buna göre işletim sistemi donanım erişiminin denetlemesini yapar. Aynı zamanda dosya ve klasör yönetimini de işletim sistemi sağlar. İşletim sistemi bilgisayardaki tüm donanım ve yazılım programını denetlenmesini üstlenir. Bilgisayarlarda mevcut olan işletim sistemi uygulamalar ve donanım arasındaki etkileşimin yönetilmesini mümkün kılar. Bunun yanı sıra işletim sistemi aracılığıyla tüm verileri sağlamak için disk üzerinde bir dosya yapısı oluşturulur. Bilgisayar kullanan kişilerin yazılım ve donanım ile etkileşim kurması için işletim sistemine ihtiyaçları vardır. İşletim sistemi türleri kendi içerisinde farklılaşır. Bu farklılıklar çeşitli kişi talebinin etkili bir biçimde karşılanması için geliştirilmiştir.

 

İşletim Sistemi Çeşitleri Nelerdir?

 

İşletim sistemi çeşitleri, farklı cihazlar ve donanımlara uyumlu olabilmesi için özel olarak tasarlanır. İşletim sistemleri için, bilgisayar, telefon gibi cihazların en önemli parçası denilebilir. Pek çok işlemin istenilen doğrultuda gerçekleştirilmesini sağlayan işletim sistemleri aşağıdaki gibi detaylandırılabilir;

 

1.    Windows İşletim Sistemi

 

Microsoft tarafından ilk olarak MS-DOS adı ile piyasaya sürülen işletim sistemi zaman içerisinde Windows adını aldı. Kolaylıkla öğrenilebilir bir işletim sistemi olan Windows dünyada en çok tercih edilen işletim sistemleri arasında yer alıyor. 

  • Windows İşletim Sistemi Çeşitleri
  • 1.  Windows 1.0
  • 2.  Windows 2.0
  • 3.  Windows 3.0
  • 4.  Windows 95
  • 5.  Windows 98
  • 6.  Windows ME
  • 7.  Windows XP
  • 8.  Windows Vista
  • 9.  Windows 7
  • 10.  Windows 8
  • 11.  Windows 8.1
  • 12.  Windows 10

 

2.    MacOS (Apple) İşletim Sistemi

 

Macintosh işletim sistemi, Apple'ın üretmiş olduğu kişisel bilgisayarları içerisinde kullanılan işletim sistemine verilen addır. İlk olarak Apple'ın kişisel bilgisayarı olan Macintosh ile birlikte 1984 yılında piyasaya sürülen işletim sistemi farklı sürümleri ile günümüzde de kullanılmaktadır.

 

3.    Linux İşletim Sistemi

 

 Linux işletim sisteminin ismi, sistemin üretimini gerçekleştiren Linus Torvalds’tan geliyor. İlk kez 1991 yılında adını duyuran işletim sistemi virüs bulaşma ihtimali en düşük işletim sistemi olarak da biliniyor. Linux pek çok kişi tarafından tercih edilen ve kişilerin kullanıcı memnuniyetini kazanmayı başaran bir işletim sistemi çeşididir.

 

4.    Android İşletim Sistemi

 

Android işletim sistemi, Google şirketi ile farklı pek çok geliştiricinin bir araya gelerek piyasaya sürdüğü mobil işletim sistemidir. Günümüzde milyonlarca android yazılıma rastlamak mümkün. Dünyada en çok kullanılan mobil işletim sistemi olarak Android işletim sistemi gösterilebilir.

 

5.    iOS İşletim Sistemi

 

Apple firmasının Mac OS işletim sistemi temel alınarak iPhone marka akıllı telefonlar, iPad marka tabletler ve iPod Touch için ürettiği özel bir mobil işletim sistemidir. iOS işletim sistemi Linux tabanlı bir işletim sistemi olmakla beraber, yalnızca markanın ürettiği cihazlarda yer verilen bir teknolojidir.

 

Vodafone rehberliğinde internet paketleri için farklı ayrıcalıkları bir arada görebilir ve size uygun paketleri değerlendirebilirsiniz. Ev interneti kampanyaları ile evde kullanım için size uygun seçeneği görüntüleyebilirsiniz. Vodafone üzerinden internet kullanımı hakkında detaylı araştırmalar da sürdürebilirsiniz. Örneğin; ADSL internet hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. Bunun yanı sıra fiber internet paketlerini de inceleyerek değerlendirebilirsiniz.