Yenilenebilir Enerjinin Payı Hızla Artıyor

Küresel ısınmada en büyük rolü oynayan enerji üretiminde olumlu gelişmeler yaşanıyor. Ember’in araştırmasına göre yenilenebilir enerji geçen yıl ilk kez dünya elektriğinin yüzde 30'undan fazlasını karşıladı. Türkiye ise elektriğinin yüzde 42'sini yenilenebilir kaynaklardan üreterek küresel ortalamanın üzerine çıktı.

İklim bilimciler, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin maksimum 1,5°C üzerinde tutmak için emisyonların 2030’dan önce azaltılmasının kritik öneme sahip olduğunu vurgulamaya devam ediyor. Küresel ölçekte bir değişim gerektiren bu yolculuğa dair umut verici bir haber geldi. Yeni rakamlara göre rüzgar ve güneş enerjisindeki hızlı gelişim sayesinde yenilenebilir enerji, geçen yıl ilk kez dünya elektriğinin yüzde 30'undan fazlasını karşıladı.

Bu gelişme küresel iklim değişikliği için oldukça önemli, çünkü enerji üretiminden kaynaklanan sera gazı salımları küresel ısınmada en önemli rolü oynuyor. 2021'de dünya çapında enerji üretiminden kaynaklı karbon salımları tüm salımların üçte birini oluşturdu.

Fosil yakıtlar üçte iki oranında küçüldü

İklim araştırma merkezi Ember'in yayınladığı 2023 Küresel Elektrik Görünümü Raporu’nda, temiz elektriğin son 10 yılda fosil yakıtların büyümesini neredeyse üçte iki oranında yavaşlatmaya yardımcı olduğu belirtiliyor. Raporda, yenilenebilir enerjilerin 2000 yılında elektriğin yüzde 19'unu karşılarken, geçen yıl bu oranın yüzde 30'u aştığı belirtiliyor. Ember'e göre güneş enerjisi, 2023'te kömürden iki kat fazla yeni elektrik üretimi sağlayarak elektrik artışının ana kaynağı oldu.

Ember Global İçgörüler Direktörü Dave Jones son rakamlar hakkında şu yorumda bulundu: “Yenilenebilir enerjilerin geleceği geldi. Özellikle güneş enerjisi, beklenenden daha hızlı bir şekilde yükseliyor.”

Geçen yıl, küresel elektrik üretiminin %5,5'i güneş enerjisi ve %7,8'i rüzgar enerjisinden sağlandı. Güneş, aralıksız 19 yıldır dünyanın en hızlı büyüyen elektrik kaynağı konumunu korudu. Rüzgar enerjisinden elektrik üretimi ise 2023'te önceki yıla göre %9,8 yükselirken, hidroelektrik kaynakların payı %14,3 ile önceki yıla göre %2 geriledi.

Karbondioksit yoğunluğu %12 düştü

Yenilenebilir enerji üretiminin %30 oranına yükselmesi sonucu küresel elektrik üretiminde karbondioksit yoğunluğu geçen yıl rekor şekilde gerileyerek 2007'deki zirve değerine göre %12 daha düşük bir noktaya geriledi. Temiz elektrikteki artışın, önümüzdeki yıl küresel fosil yakıt üretiminde %2'lik bir azalma sağlaması bekleniyor. Söz konusu araştırma dünyadaki elektrik talebinin %92’sini oluşturan 80 ülkenin elektrik verilerini ve 2015 ülkenin de tarihi verilerini içeriyor.

Peki Türkiye’de durum ne? Ülkemizde de rakamlar oldukça umut verici. Aynı rapora göre geçen yıl Türkiye, elektriğinin %42'sini yenilenebilir kaynaklardan üreterek küresel ortalamanın üzerine çıktı.

Türkiye’de güneşin payı rüzgardan düşük

Türkiye'nin elektrik üretiminin %6'sı güneş ve %10'u rüzgar enerjisinden karşılanırken, hidroelektrik %20 ile en büyük yenilenebilir elektrik kaynağı olmayı sürdürdü. Geçen yıl, Türkiye'de elektriğin %58'i ise fosil yakıtlardan üretildi.

Ember Türkiye Lideri Ufuk Alparslan, Türkiye'nin hidroelektrik kaynakları sayesinde yenilenebilir enerji devrimine diğer pek çok ülkeye göre avantajlı başladığını dile getirerek, "Ancak hidroelektrik kuraklığa karşı hassas. Özellikle çatı ve yüzer güneş enerjisi santrali olmak üzere diğer potansiyellerimizi de kullanmak, hidroelektrik üretimindeki değişkenliğe karşı ülkemizin korunmasını sağlayarak enerji güvenliğimizi artıracaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Kaynaklar:

Renewable energy passes 30% of world’s electricity supply

Climate scientists hail 2023 as ‘beginning of the end’ for fossil fuel era

Türkiye'de elektrik üretiminde yenilenebilirin payı yüzde 42'ye ulaştı